مزایا و معایب داکت اسپلیت چیست؟
داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی در واقع نوعی کولر گازی است که برای مصارف تجاری، اداری و مسکونی بکار گرفته می‌شود. این دستگاه از دو یونیت داخلی و خارجی تشکیل شده است که یونیت داخلی آن زیر سقف کاذب نصب شده و هوای مطبوع سرد یا گرم را از طریق کانال‌های تهویه به محیط تهویه شونده منتقل می‌نماید. در این مقاله، به بررسی کامل مزایا و معایب دستگاه داکت اسپلیت پرداخته شده است. با ما همراه باشید تا در مورد مزایا و معایب دستگاه داکت اسپلیت بیشتر بدانیم.
مزایای داکت اسپلیت
مزایا و معایب داکت اسپلیت بسیار است. مزایای زیادی دارد که در این بخش هر کدام از آنها بصورت جداگانه توضیح داده شده است.
توزیع متوازن هوا
بواسطه کانال‌های انتقال هوا، جریان هوای سرد یا گرم بطور متوازن در محیط‌های تهویه شونده توزیع می‌گردد و تمامی فضا‌های واحد مسکونی یا تجاری را بطور کامل پوشش می‌دهد.
تامین هوای تازه
این دستگاه، قابلیت تامین هوای تازه را دارد. به هوایی که از محیط بیرون وارد محیط تهویه شونده می‌شود هوای تازه گویند که در مصارف بیمارستانی و دارویی کاربرد بسیار زیادی دارد. یکی از مزایای دستگاه داکت اسپلیت این است که در طراحی کانال آن می‌توان هوای تازه را مدنظر قرار داد.
فیلتر هوا
داشتن هوای تمیز و پاک از جمله مزیت‌های یک سیستم تهویه مطبوع بشمار می‌رود. در دستگاه داکت اسپلیت، یک فیلتر هوا در پشت دستگاه تعبیه شده است که هوای برگشت از آن عبور کرده و تمیز می‌شود. این فیلترها قابل شستشو هستند، پس هزینه‌ای بابت تعویض آنها برای مشتری ایجاد نمی‌کند.
بازگرداندن هوای محیط به اوپراتور
دستگاه داکت اسپلیت همانند سایر کولرهای گازی، با گردش هوا بین محیط و اواپراتور، دمای محیط را تنظیم می‌نماید. به طوری که هوای محیط تهویه شونده را از قسمت مکش دستگاه دریافت کرده و پس از خنک کردن آن، به محیط تهویه شونده باز می‌گرداند. این چرخش هوا، سبب خنک شدن سریع‌تر محیط شده و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌نماید.
قیمت مناسب
قیمت انواع داکت اسپلیت با توجه به برند و ظرفیت متفاوت است. برای مثال، یک واحد مسکونی دو خوابه به متراژ ۱۲۰ متر مربع را درنظر بگیرید. اگر بخواهیم از دستگاه اسپلیت دیواری استفاده نماییم، باید دو دستگاه ۹۰۰۰ برای اتاق‌ها و یک دستگاه ۲۴۰۰۰ یا ۳۰۰۰۰ برای پذیرایی خریداری نماییم. اما، وقتی که از داکت اسپلیت استفاده کنیم، فقط باید یک دستگاه ۳۶۰۰۰ داکت اسپلیت خریداری و نصب نماییم. پس، همانطور که مشخص است، هزینه خرید یک دستگاه داکت اسپلیت برای یک واحد مسکونی کمتر از هزینه خرید چند اسپلیت دیواری است که نشان می‌دهد هزینه خرید داکت اسپلیت در مقایسه با سایر سیستم‌ها کمتر است.
از طرفی، دستگاه داکت اسپلیت در مقایسه با اسپلیت‌های دیواری از قدرت بیشتری برخوردار هستند. بنابراین، با خرید یک یا دو (برای فضا‌های بزرگ‌تر) دستگاه، تهویه تمامی بخش‌های مختلف پوشش داده می‌شود و دیگر نیازی به خرید چند دستگاه اسپلیت دیواری مجزا برای هر قسمت نیست. در نتیجه، علاوه بر اینکه هزینه‌های خرید و تعمیر و نگهداری دستگاه‌ها کاهش می‌یابد، فضای کمتری نیز برای جانمایی یونیت‌های خارجی اشغال می‌گردد.
امکان گرم کردن محیط با نصب کویل
یکی دیگر از مزایای دستگاه داکت اسپلیت، قابلیت گرمایش محیط با کویل آبگرم است. گرمایش دستگاه‌های داکت اسپلیت (در صورتی که دستگاه، عملکرد گرمایشی یا هیت پمپ نداشته باشد) بواسطه‌ی کویل‌های آبگرم تعبیه شده در دستگاه، فراهم می‌شود که آبگرم آن می‌تواند توسط موتورخانه یا پکیج‌های دیواری تامین گردد. از اینرو، هزینه‌های مربوط به نصب رادیاتورها و اجرای لوله‌های رفت و برگشت آبگرم آنها کسر شده و لوله‌های رفت و برگشت آبگرم فقط برای یک کویل اجرا می‌گردد.
از آنجایی که می‌توان گرمایش دستگاه را بجای برق با گاز شهری تامین نمود، هزینه مصرف انرژی داکت اسپلیت نسبت به اسپلیت دیواری کمتر است (با توجه به مقرون به صرفه‌‌تر بودن قیمت گاز نسبت به برق در فصول سرد سال).
قابلیت نصب یونیت خارجی با اختلاف ارتفاع زیاد
از دیگر مزایای این دستگاه، قابلیت نصب یونیت خارجی با اختلاف ارتفاع ۳۰ متر نسبت به یونیت داخلی (با توجه به دستگاه خریداری شده) می‌باشد که می‌توان یونیت خارجی را در پشت بام نصب کرد تا فضای بالکن اشغال نشود.
محاسبه هزینه مصرف برق بصورت مجزا
برخلاف سایر سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی مرکزی همچون چیلر و VRF، در سیستم داکت اسپلیت می‌توان هزینه مصرف انرژی برای هر واحد مسکونی را بطور مجزا محاسبه کرد که این ویژگی از قابلیت‌های بسیار مهم و پرکاربرد برای آپارتمان‌های مسکونی محسوب می‌شود. علاوه بر این، هر واحد می‌تواند هزینه مصرف برق خود را متناسب با نیازهای خود کنترل نماید.
معایب داکت اسپلیت
در کنار مزایای بسیار زیاد استفاده از دستگاه داکت اسپلیت، این دستگاه معایبی نیز دارد که در ادامه در رابطه با آنها توضیح داده شده است.
تمامی محیط هم دما می‌شود
از آنجایی که ممکن است یک دستگاه برای کل محیط استفاده گردد، دمای تمامی قسمت‌های مختلف آن محیط یکسان خواهد شد. چون تمامی این محیط‌ها توسط یک دستگاه، تهویه می‌گردند.
صدای نسبتا بلند
در یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت، یک فن جهت دمش هوا به داخل کانال تعبیه شده است. روشن بودن این فن، صدایی را ایجاد می‌کند که در سکوت مطلق قابل تشخیص است و گاهی اوقات باعث ناراحتی می‌گردد. پس این صدا ایجاد شده یکی از معایب‌های دستگاه داکت اسپلیت بشمار می‌آید.
نصب سخت
نصب دستگاه داکت اسپلیت در مقایسه با سایر کولرهای گازی موجود در بازار سخت‌تر است. چون فقط نصب ساده یک دستگاه کولر گازی نیست. مواردی همچون کویل آبگرم، برزنت، دریچه بازدید و رفت هوا، دریچه برگشت و … باید نصب گردند.
مصرف برق نسبتا بالا در حالت گرمایش
در صورتی که گرمایش دستگاه داکت اسپلیت بصورت هیت پمپ باشد. انرژی الکتریکی توسط کمپرسور مصرف می‌گردد. پس، گرمایش دستگاه با مصرف برق همراه است که با توجه به دسترس بودن گاز در تمام نقاط کشور، این نوع تامین گرمایش از نظر اقتصادی مقرون بصرفه نیست. اما، با نصب کویل آبگرم، این مشکل برطرف خواهد شد و انرژی الکتریکی فقط بابت چرخش فن‌های یونیت داخلی مصرف می‌گردد.
هدر رفت انرژی در اتاق‌های خالی محیط
در این سیستم، تمامی بخش‌های یک محیط تهویه شونده توسط یک دستگاه داکت اسپلیت، سرد یا گرم می‌شود، از اینرو، در مواقعی که بخش‌هایی از محیط تهویه شونده نیاز به تهویه نداشته باشد (یعنی هیچ فردی در اتاقِ درحال تهویه حضور نداشته باشد) این سیستم همچنان برق مصرف می‌کند و باعث هدرفت انرژی می‌شود.
راهکارهایی برای کاهش معایب داکت اسپلیت
در بخش قبل در رابطه با معایب دستگاه داکت اسپلیت صحبت شد. اما، این معایب قابل رفع هستند. در این بخش، چند راهکار برای رفع این معایب ارائه داده شده است که بد نیست با آنها آشنا باشیم تا در صورت امکان از این راهکارها استفاده نماییم.
روش‌های کاهش صدای داکت اسپلیت
برای کاهش صدای ناشی از کارکرد فن دستگاه، راهکارهایی به شرح زیر قابل اجرا است.
نصب یونیت داخلی در جای درست
با رعایت فاصله مناسب بین دستگاه تا دریچه‌های خروجی هوا، می‌توان از انتقال صدای کارکرد فن دستگاه به محیط تهویه شونده جلوگیری نمود. همچنین، می‌توان جانمایی یونیت داخلی دستگاه را طوری درنظر گرفت که به اتاق‌های خواب و اتاق نشیمن نزدیک نباشد تا صدای کارکرد فن دستگاه در زمان استراحت شبانه، آزاردهنده نباشد.
طراحی استاندارد کانال تهویه
از مزایا و معایب داکت اسپلیت طراحی آن است. با طراحی دقیق و استاندارد کانال‌های تهویه، می‌توان از میزان صدای دستگاه هنگام کارکرد آن کم کرد. بطوری که هرچه سطح مقطع کانال بزرگ‌تر باشد، سرعت هوا در داخل کانال کمتر و در نتیجه صدا جریان هوا کمتر خواهد بود.
استفاده از عایق برای کانال تهویه
عایق کردن کانال تهویه امری بسیار ضروری است چون عایق کانال مانع از ایجاد شبنم بر روی کانال می‌شود. اما، این عایق کاری مانع از انتقال صدای جریان هوای درون کانال به بیرون می‌شود که در نتیجه، منجر به کاهش صدای کارکرد دستگاه داکت اسپلیت خواهد شد.
استفاده از کویل آبگرم در حالت گرمایشی برای کاهش مصرف برق
یکی از راه حل‌های مرسوم جهت کاهش مصرف انرژی در حالت گرمایشی داکت اسپلیت، استفاده از کویل آبگرم است. در این حالت، آب گرم مورد نیاز توسط موتورخانه‌های مرکزی یا پکیج که گاز شهری مصرف می‌کنند تامین می‌شود.
نحوه‌ی کارکرد گرمایش کویل آبگرم، به اینصورت است که آب گرم به داخل کویل نصب شده بر روی دستگاه هدایت شده و یونیت داخلی دستگاه در حالت کارکرد فن قرار می‌گیرد. چرخش فن دستگاه سبب عبور هوا از کویل آبگرم شده و هوای مکیده شده به یونیت داخلی گرم می‌گردد و سپس به محیط تهویه شونده منتقل می‌شود. در این حالت، دستگاه همچون یک فن کویل ساده کار می‌کند و فقط برای چرخش فن یونیت داخلی برق مصرف می‌گردد که مقدار آن هم تقریبا برابر با یک تا سه آمپر است.
بنابراین، از آنجایی که در کشور ایران، هزینه گاز در مقایسه با برق کمتر است، استفاده از کویل آبگرم برای حالت گرمایش داکت اسپلیت بسیار مقرون بصرفه است.
رفع مشکل هم دما شدن محیط‌های مختلف
از آنجایی که هوای سرد یا گرم دستگاه توسط یک کانال مشترک، به تمامی بخش‌های محیط تهویه شونده منتقل می‌گردد، دمای هوای تمامی بخش‌ها یکسان بوده و امکان تنظیم آن بصورت دستی برای هر بخش وجود ندارد. این موضوع، برای آن دسته از افراد یک خانواده که تفاوت‌هایی در ساختار بدنی خود نسبت به سرما و گرما دارند مشکل ایجاد می‌کند. اما، این مشکل با نصب دریچه‌های دمپردار موتوری بجای استفاده از دریچه‌های بدون دمپر و نصب ترموستات مجزا برای هر بخش، قابل کنترل است.
خرید داکت اسپلیت اینورتر
در داکت اسپلیت اینورتر، از کمپرسور اینورتر (یا کم مصرف) استفاده می‌شود. کمپرسور اینورتر در مقایسه با کمپرسورهای معمولی کم مصرف‌تر هستند. پس، برای کمتر کردن مصرف برق دستگاه داکت اسپلیت در حالت سرمایش، می‌توان از دستگاه داکت اسپلیت با کمپرسور اینورتر استفاده نمود.
در چه صورت داکت اسپلیت بهترین انتخاب برای خرید است؟
تا اینجا با مزایا و معایب داکت اسپلیت آشناشدید بهتر متوجه می‌شوید آیا داکت اسپلیت انتخاب مناسبی برای شما است یا خیر! درصورتی که چند بخش مستقل در یک محیط بزرگ دارید، مثلا چند اتاق خواب در یک واحد مسکونی یا چند اتاق اداری در یک مجتمع اداری بزرگ، و قصد دارید که تمامی این بخش‌های مستقل را سرد یا گرم کنید، دستگاه داکت اسپلیت گزینه مناسبی برای تهویه اینگونه محیط‌ها می‌باشد. چون، شما می‌توانید با نصب یک دستگاه چند محیط را پوشش داده و هزینه خرید، مصرف انرژی و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش دهید.
چطور و از کجا مشاوره بگیریم و بهترین داکت اسپلیت را انتخاب کنیم؟
برای اجرای داکت اسپلیت در پروژه مسکونی، تجاری یا اداری خود می‌توانید با دپارتمان فنی و مهندسی سایامن تماس حاصل فرمایید و پس از ارائه پلان معماری، برآورد اجرا لوله مسی و قیمت کانال کشی داکت اسپلیت را بصورت رایگان دریافت کنید. کارشناسان سایامن، بصورت رایگان ظرفیت سنجی کرده و دستگاه متناسب با پروژه شما را پیشنهاد می‌دهند.
همچنین، برای خرید دستگاه داکت اسپلیت با دپارتمان فروش تماس حاصل فرمایید تا در اولین فرصت ممکن از محل نصب دستگاه بازدید به عمل آورده و دستگاه متناسب با زیرکار را به شما پیشنهاد دهند.
سوالات متداول
چطور می‌شود دمای هر اتاق را بطور مجزا با دستگاه داکت اسپلیت کنترل کرد؟
از آنجایی که هوای سرد یا گرم دستگاه توسط یک کانال مشترک، به تمامی بخش‌های محیط تهویه شونده منتقل می‌گردد، دمای هوای تمامی بخش‌ها یکسان بوده و امکان تنظیم آن بصورت دستی برای هر بخش وجود ندارد. اما، این مشکل با نصب دریچه‌های دمپردار موتوری بجای استفاده از دریچه‌های بدون دمپر و نصب ترموستات مجزا برای هر بخش، قابل کنترل است.
چطور می‌شود از انتقال صدای فنِ یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت به محیط تهویه شونده جلوگیری کرد؟
با طراحی دقیق و استاندارد کانال‌های تهویه و رعایت فاصله بین دستگاه تا دریچه‌های خروجی هوا، می‌توان از انتقال این صدا به محیط تهویه شونده جلوگیری نمود. همچنین، می‌توان جانمایی یونیت داخلی دستگاه را طوری درنظر گرفت که به اتاق‌های خواب و اتاق نشیمن نزدیک نباشد تا صدای کارکرد فن دستگاه در زمان استراحت شبانه، آزاردهنده نباشد.
فیلتر هوای داکت اسپلیت هر چند وقت یکبار باید شسته شود؟
اصولا، فیلتر هوای یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت باید هر شش ماه یکبار شسته شود. اما، دفعات شستشوی آن بستگی به شرایط محیط نصب دستگاه دارد. اگر دستگاه درمحیطی که گرد و غبار در آنجا زیاد باشد، نصب گردد، این فیلترها باید زودتر شستشو شوند تا راندمان دستگاه کاهش نیابد.
نصب یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت در نزدیکی اتاق خواب‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
ترجیحا بهتر است که یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت در نزدیکی اتاق خواب‌ها نصب نشود. اما، درصورتی که راه دیگری وجود نداشته باشد، مشکلی ندارد. فقط ممکن است صدای کارکرد دستگاه در شب شنیده شود که در آن صورت، با طراحی مناسب کانال می‌توان تا حدودی صدا را کم کرد.